យូរណាស់មកហើយ មានតំណាលអំពីព្រះសង្ឃមួយអង្គដែលគង់នៅជិតទីក្រុងតូចមួយ និងទទួលបានការគោរពពេញចិត្តពីប្រជាជនសឹងគ្រប់គ្នានៅទីក្រុងនោះ។
នៅរាល់ពេលដែលនិមន្តចេញទៅទីក្រុងដើម្បីជួយផ្តល់នូវធម្មទេសនា បាសកគ្រប់គ្នាបានរួសរាន់ចេញពីផ្ទះរបស់ពួកគេមក ដើម្បីប្រគេនផ្លែឈើ នំនិងកសិផលផ្សេងៗ ដោយបង្គំទូលលោកថា “អូ ព្រះសង្ឃដ៏ចម្រើន! ករុណានេះពិតជាមានសំណាងបុណ្យដែលមានតេជគុណនៅអាស្រ័យធម៌ធម្មៈក្បែរៗនេះ! តេជគុណជាសាវ័កដ៏អស្ចារ្យមែន ប្រកបដោយព្រះពុទ្ធដីកាល្អណាស់រកគ្មានទេ នេះគឺជាពរជ័យមួយសម្រាប់ទីក្រុងយើង!”។
ជាការតបត ព្រះសង្ឃតែងមានបន្ទូលសួរវិញដដែលៗថា «មែនឬ?»។ មិនមានដីកាណាលើសពីពាក្យនេះឡើយ។
ថ្ងៃមួយមានយុវនារីម្នាក់ បានមកអាស្រមនៃព្រះសង្ឃហើយទូលថា «ព្រះសង្ឃអើយ! ករុណាខ្ញុំមានបញ្ហាធំ នឹងប្រឈមរឿងរ៉ាវគួរឱ្យភ័យខ្លាចណាស់ដោះមិនចេញទេ! ខ្ញុំករុណាមានផ្ទៃពោះហើយ គ្រួសារខ្ញុំករុណានឹងបដិសេធ ព្រមទាំងបណ្តេញចេញពីផ្ទះមិនខាននៅពេលគេដឹងរឿងសម្ងាត់នេះ ! អ្នកភូមិនេះ ក៏មិនព្រមទទួលយកមនុស្សមានស្នេហាចិត្តឯងដែរ! បុរសដែលខ្ញុំករុណាស្រឡាញ់ខ្លាំង បានភៀសខ្លួនចោលការទទួលខុសត្រូវទៅទីក្រុងមួយទៀត ដោយសារខ្លាចថាគ្រួសារខ្ញុំករុណាតាមយាយីធ្វើបាបគាត់! ខ្ញុំករុណាគ្មានកន្លែងផ្លូវដើរទេ!»
ព្រះសង្ឃឆ្លើយថា «នាងអាចរស់នៅក្នុងបន្ទប់ខាងក្រោយអាស្រម ហើយជួយរៀបចំសម្អាតនៅជុំវិញនេះ ជាថ្នូរនឹងការមានសន្តិសុខផ្លូវចិត្ត និងទីអាស្រ័យសម្រាប់កូនរបស់នាងពេលកើតមក»
មិនយូរប៉ុន្មានឡើយពោះនាងខ្ទាតធំ ហើយរឿងនេះបានក្លាយជាព័ត៌មានរសើប។ នៅពេលដែលព្រះសង្ឃនិមន្តចូលទៅក្នុងទីក្រុងដដែលស្រាប់តែត្រូវរងការស្អប់ខ្ពើមជេរប្រមាថ។
“អ្នកបួសដ៏កខ្វក់! មើលរបៀបដែលអ្នកឯងបានក្បត់ការទុកចិត្តរបស់មនុស្សនានា! ហើយទាញយកផលប្រយោជន៍ពីនារីវ័យក្មេងនោះ តើដើម្បីអ្វី? អ្នកណានឹងជឿលើសាសនាទៀត បើលោកតាចំណាស់ណេះហើយមិនមានការខ្មាសអៀនអ្វីបន្តិច? ។
នៅគ្រប់ទីឋានដែលព្រះសង្ឃនិមន្តកាត់ មនុស្សចាស់និងកូនក្មេងបានបាចផ្លែឈើស្អុយរលួយដាក់រួមជាមួយការប្រមាថរិះគន់។ចំពោះអ្វីៗទាំងអស់នេះដដែល ព្រះសង្ឃតែងតែឆ្លើយតបវិញខ្លីថា «មែនឬ?»
មួយរយៈក្រោយមក មានបុរសស្តុកស្ដម្ភម្នាក់បានមកដល់ទីក្រុងនេះ។ គេបានវិលត្រលប់មកពីទីឆ្ងាយនឹងចូលទៅគ្រួសារនារីពពោះនោះ បង្ហាញខ្លួននៅចំពោះមុខឪពុកម្តាយដោយលើកឡើងថា« កូនក្នុងពោះនាងកាលនោះជាកូនខ្ញុំ ខ្ញុំចាកចេញកាលពីនាងនៅមិនទាន់ប្រសូត្រព្រោះគ្មានប្រាក់និងគ្មានលំនឹង ព្រមទាំងគ្មានចិត្តក្លាហានមកជួបឪពុកម្តាយក្មេកនៅឡើយ! ក្រោយបានចំណាយពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះតស៊ូធ្វើពាណិជ្ជកម្មនិងកសិកម្មនៅទីក្រុងជិតខាង ឥឡូវនេះខ្ញុំអាចមានលុយនឹងផ្តល់ផ្ទះមួយសម្រាប់ប្រពន្ធនិងកូនរបស់ខ្ញុំ។ »
គ្រួសារខាងស្រីបានសោមនស្សរីករាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះរឿងនេះ។ ទោះបីជានេះមិនមែនជាស្ថានភាពល្អបំផុតក៏ដោយ យ៉ាងពិតជាប្រសើរជាងអ្វីដែលពួកគេភ័យខ្លាចត្រូវ ស្វាគមន៍កូនស្រីនិងចៅត្រលប់មកគ្រួសារវិញដោយដៃទទេគ្មានប៉ានិងគ្មានប្រាក់កាសចិញ្ចឹមជីវិត។
ក្រោយមកនេះ នៅពេលព្រះសង្ឃដដែលនិមន្តចូលមកក្នុងទីក្រុងកាលណាវិញ ប្រជាជននៅតាមដងផ្លូវជូនមក នូវចង្ហាន់ ផ្កាទឹក ទ័យទានហើយស្រែកថា “ អូ ព្រះតេជគុណអើយ តើយើងអាចសង្ស័យអ្នកទៅរួចទេ? អ្វីដ៏អស្ចារ្យដែលតេជគុណបានធ្វើ ករុណាខ្មាសគេណាស់ សូមអភ័យទោសផង! តេជគុណជាអ្នកបួសដ៏មានប្រាជ្ញានិងសប្បុរស មេត្តាធម៌!ករុណាពិតជាមានសំណាងណាស់ដែលមានតេជគុណគង់នៅក្បែរៗភូមិនេះ។
ចំពោះអ្វីៗទាំងអស់នេះព្រះសង្ឃតែងតែសន្ទនាតបតជាដដែលៗថា ” មែនឬ?”
ខណៈពេលដែលគ្មានការបកស្រាយត្រឹមត្រូវ ត្រូវបានគេធ្វើឡើង គ្រប់យ៉ាងពីមុនគឺអ្នកស្រុកមិនអាចផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់រឿងដែលពួកគេពូកែវាយតម្លៃ និយាយតាមចិត្តនឹកឃើញ តាមការស្អប់ស្រលាញ់ ម្តងប្រឆាំងម្តងសរសើរ និងម្តងថ្កោលទោល តែព្រះសង្ឃមិនដែលប្តូរការឆ្លើយតបឡើយ។
នេះជាឧទាហរណ៍ល្អមួយ ក្នុងរឿងនិទាននេះដែលចង់បង្ហាញថាមនុស្សយើងជួនកាលគួរចេះ វិធីធ្វើឱ្យការតបតរបស់យើង ដាច់ដោយឡែកផ្ទុយអំពី“ អ្វីដែលអ្នកជុំវិញយើងគិត”។
គេគិតបែបណាក៏គិតចុះ កុំរំពឹងថា មនុស្សគ្រប់គ្នាសុទ្ធតែមានទំនួលខុសត្រូវលើរាល់ពាក្យសម្តីដែលគេកំពុងនិយាយឬចង្អុលមកយើង ដូច្នេះយើងក៏មិនគួរយកចិត្តទុកដាក់ ឬទទួលខុសត្រូវអ្វីដែលយើងមិនទាក់ទងពាក់ព័ន្ធដូចគ្នា។
មិនថានៅទីសាធារណៈ ឬនៅកន្លែងធ្វើការ ឬនៅក្នុងជីវិតឯកជនទេ មនុស្សម្នានឹងយល់ច្រឡំអំពីចេតនារបស់យើង ជួនឈានទៅរកការសន្និដ្ឋានដែលធ្វើឱ្យយើងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពអាក្រក់ និងឈឺចាប់ខាតបង់។
មេរៀនដែលអាចនាំយើងឆ្ពោះទៅមុខជានិច្ចសម្រាប់ជីវិត គឺរៀនធ្វើដំណើរនិងបន្តដំណើរ ប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ ចេតនាល្អ ទោះគេដឹងឬមិនដឹងតែយើងខ្លួនឯង «ដឹង»។ កុំជោរនឹងការសរសើរក៏ដូចជាតូចចិត្តនឹងការរិះគន់ដោយងាយៗឡើយ។ គេមិនដឹងបានគេនិយាយយើងដឹងយើងនឹងនស្ងប់ស្ងាត់។
ព្រះសង្ឃក្នុងរឿងខាងលើនេះ ដើរតួជាគំរូក្នុងការរក្សាមារយាទយើង និងចេះរៀនទប់អារម្មណ៍ ចេញពីទស្សនៈបណ្ដោះអាសន្នរបស់អ្នកដទៃព្រោះអ្វីដែលពួកគេនិយាយបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ អ្វីដែលយើងមានពិតមែនទើបជាស្ថិតស្ថេរ។
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធធ្លាប់និមន្តពីនគរមួយទៅកាន់ដែនដីមួយទៀតជាមួយអ្នកដើរតាមជាសាវ័កព្រះ។ ពេលធ្វើដំណើរបានឆ្លងកាត់បឹងមួយ។ ព្រះអង្គ គង់ឈប់មួយសន្ទុះហើយព្រះពុទ្ធបានប្រាប់អ្នកដើរតាមម្នាក់ថា“ ខ្ញុំស្រេកទឹក។ សូមយកទឹកពីបឹងនោះមកប្រគេនខ្ញុំផង”
អ្នកដើរតាមម្នាក់នោះស្រវេស្រវាចុះទៅក្បង់យកទឹកបឹង។ ភ្លាមនោះនាយ កត់សម្គាល់ឃើញថា មានអ្នកភូមិខ្លះកំពុងបោកសម្អាតខោអាវរបស់ពួកគេនៅក្នុងទឹកបឹងនោះដែរ។ ហើយថែមខ្លះមាន រទេះគោយកមកលាង ដូច្នេះធ្វើឱ្យទឹកឡើងល្បប់ភក់ជាខ្លាំង។
អ្នកនោះ បានគិតរារែក ថា៖
“ តើខ្ញុំប្រគេនទឹកកខ្វក់នេះទៅព្រះពុទ្ធយ៉ាងម៉េចទៅ!”
ដូច្នេះគាត់បានត្រលប់មករកព្រះពុទ្ធវិញហើយនិយាយថា“ ទឹកបឹងមានភក់ហើយ មិនសមនឹងសោយទេ” ។
មួយសន្ទុះក្រោយមកព្រះពុទ្ធបានសម្លឹងទៅក្រុមរទេះចាកចេញនិងអ្នកភូមិនានាក៏ក្រោកចេញទៅវិញដែរ បន្ទាប់ពីបោកគាត់ចប់។ ព្រះអង្គបានសុំឱ្យអ្នកដដែលនោះត្រលប់ទៅបឹងវិញហើយយកទឹកដដែលមកចុះ។ នាយនោះដើរទៅតាមបង្គាប់ ដោយបានត្រលប់មកវិញហើយលើកនេះក្បង់បានទឹកថ្លាឆ្វង់។
ព្រះពុទ្ធសម្លឹងមើលទឹក ហើយឱវាទទៅអ្នកដួសនោះថា៖
“មើលចុះ វិធីដែលយើងអាចធ្វើឱ្យទឹកស្អាតគឺ ទុកឱ្យទឹកស្ងប់ ឱ្យភក់បានស្រកដោយខ្លួនឯងហើយទឹកស្អាតនិងថ្លាគង់អណ្តែតឡើង! ចិត្តមនុស្សក៏ដូចទឹកដែរ នៅពេលដែលចិត្តយើងត្រូវបានរំខាន គ្រាន់តែធ្វើដូចគ្នាគឺទុកពេលមួយ អនុញ្ញាតឱ្យវាស្ងប់ ស្រក ហើយវានឹងដោះស្រាយរឿងនានាបានដោយខ្លួនឯង! យើងមិនចាំបាច់ធ្វើអ្វីដាក់វាទេ! ហើយក៏មិនត្រូវខិតខំច្របាច់សង្កត់ធ្វើឱ្យវាស្ងប់នោះដែរ។ ជីវិតមនុស្សនិងការដោះបញ្ហា វាមិនពិបាកខ្លាំងដូចយើងបង្គាប់ខ្លួនឯងយើងទេ!”
ដូច្នេះ ប្រសិនបើអ្នកអានព្យាយាមចងចាំ ដូចអ្វីដែលព្រះពុទ្ធបានមានឱវាទពាក្យ ថា“ វាមិនពិបាកទេ” ។ ដូចគ្នាដែរ ការមានក្តីសុខក្នុងចិត្ត មិនមែនជាដំណើរការដែលពិបាកធ្វើទេ ប្រសិនបើយើងចេះ ស្វែងរកសន្តិភាពមកជាគ្រឹះនៅក្នុងខ្លួនអ្នក។ នៅពេលណាដែលដឹងថាខ្លួនកំពុង ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពពិបាកចិត្ត គ្រាន់តែសម្រាក ហើយព្យាយាមធ្វើឱ្យចិត្តមានសន្តិភាពស្ងប់ស្ងាត់ទុកពេលឱ្យខ្លួនឯងខ្លះ។ ទុកពេលពីរបីនាទី ឬអាចច្រើនជាងនេះ ឬសូម្បីតែពីរបីម៉ោង ឬច្រើនថ្ងៃក្តី អាស្រ័យលើកម្រិតភាពច្របូកច្របល់នៅក្នុងចិត្តរបស់យើង។ ដកចិត្តចេញស្ងប់មកពីការចូលរួមជាមួយរឿងរ៉ាវនានាទាំងអស់សិនដោយអនុញ្ញាតឱ្យវាសម្រាកពីភាពច្របូកច្របល់ បណ្តាការរំខាននឹងអាចបានរសាយឬដោះស្រាយចេញ។ក្រោយពីនោះមនុស្ស នឹងឃើញខ្លួនឯងបានស្ថិតក្នុងស្ថានភាពសុខសាន្តសារជាថ្មី។
នៅពេលដែលយើងស្ងប់សុខ ចេះមានសន្ដិភាពនៅក្នុងខ្លួន សន្តិភាពនេះក៏អាចជ្រៀតចេញមកខាងក្រៅ រាលដាលពាសពេញដល់អ្នកជុំវិញខ្លួននិងនៅក្នុងបរិស្ថាន។ យើងក៏ក្លាយជាមនុស្សដែលពួកគេក៏ចាប់ផ្តើមមានអារម្មណ៍ថា មានសន្តិភាព មានសុភមង្គលពេលនៅជាមួយ។
មហាត្មៈគន្ធីបានពន្យល់ថា មានជីវិតលើភពផែនដីដ៏ច្របល់នេះម្នាក់ៗត្រូវចេះស្វែងរកភាពសុខសាន្តពីក្នុងខ្លួនយើងក្នុងបេះដូងខ្លួនឯងដែលជាថាមពលសម្ងាត់មិនងាយអាចវាយផ្តួល ប៉ះពាល់ដោយសារកាលៈទេសៈខាងក្រៅឡើយ។
កម្លាំងផ្លូវចិត្តនិងសន្តិភាពខាងក្នុងបេះដូងយើងតែងដើរទន្ទឹមគ្នា។ មនុស្សដែលមានភាពរឹងមាំខាងផ្លូវចិត្ត មើលពីក្រៅឃើញស្អាត សង្ហានិងមានទំនុកចិត្ត ព្រោះថាពួកគេអាចដោះស្រាយនូវអ្វីដែលជីវិតផ្តល់ឱ្យជាប្រស្នាបានល្អជាងអ្នកដទៃ ។
នោះមិនមែនចង់និយាយថាពួកគេមិនមានអារម្មណ៍ចេះ ឈឺចាប់ ឬមិនចេះទើសរងរំខាន ចិត្តកើតទុក្ខសោកស្តាយនឹងរឿងមិនល្អដែលកើតឡើងនោះទេ តែពេលជួបប្រទះអារម្មណ៍នេះ ពួកគេមានការអត់ធ្មត់និងទប់ទល់បានស្ងប់ក្នុងកម្រិតមួយដ៏ជ្រៅ ធ្វើដូច្នេះមិនខ្ជះខ្ជាយថាមពល យកទៅប្រាថ្នាអ្វីដែលប្លែក តាមអារម្មណ៍ ឬព្យាយាមផ្លាស់ប្តូរមនុស្សដទៃផ្សេងទៀតតាមទស្សនៈខ្លួន។ ពួកគេផ្តោតតែ លើការគ្រប់គ្រងគំនិត អារម្មណ៍ និងអាកប្បកិរិយាផ្ទាល់ខ្លួន។
មួយទៀត ការជ្រើសរើសស្គាល់ឬរស់នៅសេពគប់មនុស្ស។ អ្នកនៅជុំវិញខ្លួនយើងប៉ះពាល់ដល់របៀបដែលយើង គិត អារម្មណ៍យើង និងអាកប្បកិរិយាតបតរបស់យើងមិនលែងទេ។អ៊ីចឹងហើយ ការចូលរួមជាមួយមនុស្សដែលនិយាយកុហក និយាយដើមគេ សម្លុត ឬបន្លំ បោកបញ្ឆោតអួតអាង នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខុមាលភាពចិត្តរបស់អ្នក។
មនុស្សដែលមានស្មារតីរឹងមាំ មិនខ្ជះខ្ជាយថាមពលរបស់ពួកគេ ដោយព្យាយាមទៅអប់រំ ឬផ្លាស់ប្តូរក្រុមមនុស្សដែលមានជាតិពុលខ្ពស់ខាងលើទេ ពួកគេចេះបង្កើតព្រំដែន រាងកាយ សកម្មភាពនៅតែជាមួយក្រុមដែលមានសុខភាពផ្លូវចិត្តល្អនិងសកម្មភាពល្អ។
បន្ថែមពីនោះត្រូវចេះទម្លាក់ចោលឱ្យអស់ទៅ ទម្លាប់ក្នុងការបន្ទោសខ្លួនឯង។ ការគិតថា អ្វីគ្រប់យ៉ាងគឺជាកំហុស ទាំងលើទំនាក់ទំនងស្នេហា អាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលបរាជ័យឬគ្រោះថ្នាក់ ឬការក្រខ្សត់បាត់បង់ ការគិតនេះថែមទម្ងន់បញ្ហាទៅវិញទេ។ វានឹងប៉ះពាល់ដល់របៀបដែលយើងសម្លឹងឃើញខ្លួនឯង និងពិភពលោកជុំវិញយើង។ យើងមិនអាចរារាំងរឿងអាក្រក់មិនឱ្យកើតឡើងបានទេតែយើងត្រៀមលក្ខណៈបានរួចរាល់ក្នុងការប្រឆាំងតបនឹងវា ឬបំភ្លេចវាចោល ។
មនុស្សដែលមានស្មារតីរឹងមាំ មានសន្តិសុខស្ងប់ខាងក្នុងបេះដូង តែងមានទំនួលខុសត្រូវសមរម្យលើបញ្ហាខ្លួនឯង។ ពួកគេទទួលស្គាល់បញ្ហា មិនបន្ទោសខ្លួនពួកគេ ក៏មិនរុញកំហុសទៅអ្នកឱ្យអ្នកដទៃដូចគ្នា។មនុស្សរឹងមាំខាងផ្លូវចិត្ត ស្ងប់ក្នុងបេះដូងអាចប្រឈមមុខនឹងការភ័យខ្លាចនានាបានរឹងមាំជាងអ្នកធម្មតា។ ពួកគេហ៊ានបណ្តាក់ទុនឈានទៅគិតអ្វីដែលពិបាក ហើយ សាកល្បងបង្កើនដែនកំណត់សមត្ថភាពរបស់ពួកគេជានិច្ច។ ពួកគេដឹងថា ការមិនស្រួលចិត្ត គ្មានផាសុកភាព មិនមែនជារឿងគួរឱ្យខ្លាចទេ អនុញ្ញាតឱ្យខ្លួនឯងជួបប្រទះនូវភាពមិនស្រួលខ្លះ សាកល្បងឧបសគ្គខ្លះ គឺជាគន្លឹះក្នុងការស្វែងរកវិធីរស់នៅដែលរស់រវើក និងប្រសើរភាពអផ្សុកបាក់ស្បាត។
បេះដូងស្ងប់ ធ្វើឱ្យយើងលែងប្រើចិត្តគំនិតគិតថាខ្លួនឯងជាជនរងគ្រោះ។ ការគិតថាពិភពលោកអាក្រក់ ខ្មៅងងឹត ការគិត បន្ទោសបញ្ហាទាំងអស់ថាមកពី កាលៈទេសៈឬមកពីហេតុការណ៍ មកពីពូជកំណើត។ល។ នោះនឹងមិនជួយអ្វីប្រសើរឡើងឡើយ។ ភាពស្ងប់ខាងផ្លូវចិត្តជួយយើងឱ្យមាន ជម្រើសច្រើនមកដោះស្រាយ ទោះបីប្រឈមមុខនឹងកាលៈទេសៈសោកនាដកម្មក៏ដោយ។ បេះដូងស្ងប់សុខ អាចជួយឱ្យផ្តោតលើអ្វីៗនិងអាចគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍សឹងគ្រប់យ៉ាងបាន។
ចុងក្រោយនេះ គឺឈប់ខ្ជះខ្ជាយជីវិតក្នុងការព្យាយាមធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាមានគំនិតដូចយើងមិនខ្ជះខ្ជាយពេលវេលា ដោយខ្វល់ខ្វាយថាតើអ្នកផ្សេងយល់ស្របនឹងជម្រើសរបស់យើងឬអត់ ។ ផ្តោតថាមពល លើបុព្វហេតុដែលមានប្រយោជន៍ មានន័យថា មិនអនុញ្ញាតឱ្យការអាក់អន់ចិត្តកើតឡើង ដើម្បីគ្រាន់តែចង់យកឈ្នះចាញ់មួយពេលៗ។
ស្ងប់ចិត្តឬនៅអានចប់?
